Fes verkennen – 1

Maandag 6 november 2017: We hebben met Martine en Thieu afgesproken om vandaag Fes te gaan verkennen. Fes is in 807 na Christus gesticht en is nu de oudste van de 4 Koningssteden van Marokko met de meeste kunstschatten en monumenten. De stad telt ongeveer 1 miljoen inwoners en vanaf 1666 tot 1912 was Fes de hoofdstad van Marokko. Fes was geen hoofdstad in de periode 1672 -1727 tijdens het bewind van Moulay Ismail, die destijds Meknes als hoofdstad uitriep. Omdat de camping toch wel een stukje van het stadscentrum afligt en de verbinding met openbaar niet echt logisch/praktisch is gaan we met een taxi. Het klinkt bijna afgezaagd, maar ook vandaag is het weer een zonnige dag. We wandelen de camping af via het waterparadijs en de speeltuin, die inmiddels vanwege de tijd in het seizoen buiten gebruik zijn gesteld. Langs de doorgaande weg houden we een taxi aan, die ons gelukkig alle vier kan vervoeren voor een redelijke prijs binnen een halfuur naar het stadscentrum zal brengen. De taxichauffeur blijkt erg spraakzaam en vertelt dat er veel toeristen zijn in Fez en dat de hotels goed gevuld zijn. Onderweg zien we allerlei stadsmuren die de oude stad Fes ommuren. Hij is duidelijk trots op zijn stad en nadat hij ons bij Bab Boujeloud “de blauwe poort”, de belangrijkste ingang van de Medina heeft afgezet ook nog een handgeschreven briefje geeft met zijn naam en telefoonnummer voor de terugreis. Da’s nou klantenbinding! De Bab Boujeloud is aan de ene kant bezet met groene en aan de andere kant met blauwe faiencetegeltjes. Ook al doet de poort je geloven, dat deze al lang bestaat toch is deze pas in 1913 gebouwd, maar wel naar het voorbeeld van oudere poorten. Na een paar kiekjes en een irritante potentiele gids afgeschud te hebben wandelen we de Medina binnen, waar het een drukte van jewelste is. De straatjes leiden ons richting de Soeks, waar de vele handelslieden actief of passief hun waren presenteren. De soeks zijn doorgaans opgezet op basis van hun oorspronkelijke gildes, zoals leerlooiers, schoenmakers, wevers, ververs en kopersmeden. Na een poosje door de soeks gelopen te hebben komen we bij de koranschool, Medersa Bou Inania , gebouwd tussen1350 en 1357. Deze medrese (school voor Islamitische godsdienst) is de mooiste van Fes volgens de insiders. Helaas konden we niet alles zien, want tijdens de middagpauze 13.00-14.30 uur is de koranschool gesloten voor bezoekers. Dan verder dwalen door de straatjes, op zoek naar de leerlooierijen. Onderweg zien we allerhande zaakjes waar handarbeid plaatsvindt: er wordt genaaid, getimmerd, schapenwol verwerkt, tekst uitgebeiteld in tegels. Tussendoor nog koffie en lunch op een dakterras. Al dwalend komen we bij een hele grote, prachtig versierde moskee, Karaouiyne Mosquee . We mogen - als niet moslim - niet naar binnen, maar de poorten staan open en we kunnen binnenkijken (en stiekem wat foto’s maken) in een gebedsruimte en de grote binnenplaats. Op die binnenplaats zitten er ook een heleboel vrouwen met hun spelende kinderen. En stukje verder beginnen onze magen wat te knorren en biedt een man ons “een goede maaltijd voor een goede prijs” aan in zijn restaurant. We gaan er op in en worden via smalle steegjes en trappetjes een pand ingeloodst. De trappetjes blijken nou niet echt de beste oefening voor de zere knieën van Godelive en Ben, maar een mens moet wat over hebben voor de dis, nietwaar. We komen uit op een dakterras met uitzicht over de stad, waarbij de eerder genoemde Moskee schittert in het stadsgezicht met zijn groene dakpannen en 3 gouden bollen op de toren. Na wat geharrewar met een slecht Frans sprekende jongeman krijgen we de bestelde lunch met koffie. Het smaakt prima en wij genieten van de lunch en uitzicht. Als alles naar binnen is gewerkt en we afgerekend hebben vervolgens we de tocht door de soeks. Godelieve ontedekt in een winkel een mooie trui en wil deze graag kopen. Nadat ze gepast heeft , onderhandelt over de prijs en to een akkoord is gekomen wordt betaald en vervolgen we onze tocht. Een paar minuten later mist Godelive haar fototoestel en bedenkt dat ze dit vast heeft laten liggen in de truienwinkel, dus terug. In de winkel aangekomen blijkt het toestel gelukkig nog in de kleedkamer te liggen en kan ze gerustgesteld met de camera de winkel verlaten. Omdat de medina uit zeker 9400 steegjes en straatjes bestaat wordt dwalen ook verdwalen. Alsof mensen het ruiken blijkt er plotseling een jongeman, die ons de weg wil wijzen. Aanvankelijk bedanken we voor het aanbod, maar na diverse pogingen om de weg te vragen en telkens toch niet de goede weg gevonden te hebben moeten we wel op het aanbod ingaan en voor 10 dirham (1 euro) brengt hij ons terug naar de hoofdroute. Als we weer op de goede weg zijn komen we al snel bij “de blauwe poort”. Terug bij de uitgang besluiten we nog even wat te kopen voor het avondeten en daarna gaan we op zoek naar een taxi. Die dient zich redelijk snel aan en na wat onderhandelen worden we voor een redelijke prijs weer afgezet bij de camping. Tijd voor de aperitief, die na zo’n dag slenteren en kijken prima smaakt. Het wordt alweer snel donker, dus naar binnen en avondeten maken. Morgen weer een dag.

Meknes - Fes

Zondag 5 november 2017: Na een rustige nacht worden we de volgende dag rond de klok van 8.00 uur wakker. Er ontstaat ondanks de zondagmorgen alweer activiteit, want er blijken wat vroege golf liefhebbers op pad. Het zonnetje staat aan een stralend blauwe hemel, de paleiswachten staan nog steeds op hun post en de parkeerwachter heeft zijn rode pionnen in ons parkeervak gezet, zodat we niet geblokkeerd kunnen worden voor vertrek. Ook vandaag weer het gebruikelijke riedeltje en we spreken af rond 10.00 uur te vertrekken. Alvorens Meknes te verlaten willen we langs de voormalige koninklijke graanschuren en stallen alsmede het grote waterbassin rijden. We passeren het Mausoleum Moulay Ismail, dat gerenoveerd wordt en dus niet toegankelijk is voor publiek. Daarna rijden we lange stukken langs de koninklijke paleismuren met om de zoveel meters een wachtpost. Soms worden we door hen vriendelijk begroet en we zwaaien dan ook weer vriendelijk terug. Ook voert de route ons door diverse smalle bogen/poorten, maar het lukt ook met een camper. We naderen Heri Souni (de machtige graanopslag) met het belendende Heri El Mansour (de vorstelijke paardestallen van voormalig sultan Moulay Ismail) met daarbuiten het aangelegde 4 ha grote waterbekken (Bassin d’Agdal). We parkeren de campers naast een terrein met kermisattracties, dat overigens zo vroeg in de morgen nog gesloten is. Op een groot plein naast de kermisattracties is veel jeugd aan het voetballen. We lopen even rond te kijken en er duikt onmiddellijk een man op die ons vertelt waar de ingang van de graanschuren is, maar daar hebben we even geen trek in, want we willen op eigen gelegenheid het complex bezoeken. De graanschuren zijn grote ruimtes met halfronde daken op 9 meter hoogte, er is een ruimte met een groot gat met een rooster over, maar omdat er geen verlichting is, kunnen we ook niet zien wat er onder het rooster zit. Mogelijk water, want in vroeger tijden stroomde er water onder de vloer van de graanschuren om de temperatuur constant te houden, dat in combinatie met de dikke muren. Buiten de schuren is er een tuin met muren met bogen, heel veel muren met bogen, het lijken we kleine aquaducten. Na het bezoek rijden we langs het Bassin d’Agdal en zien we in de verte op oude gebouwen veel ooievaars zitten, die waarschijnlijk op weg naar het zuiden zijn en hier een rustpauze inlassen. Even stoppen om een paar kiekjes te nemen dan iets verder nog een kiekje van het Bassin. Na al deze tussenstops op weg naar Fes. Het is druk op de weg rond het oude centrum van Meknes, mede doordat er ergens een hele grote markt gaande is. De autoweg is rustig en rond de middag komen we aan op de mooie camping Le Diamant Vert bij Fes. Het is best druk op de camping, maar we vinden een mooie plek. Ben en Thieu gaan met de fiets op zoek naar brood, want het is inmiddels lunchtijd. Na een ritje van 10 minuten komen ze aan bij de supermarkt Marjane, waar ze de benodigde broodjes kunnen kopen. Terug op de camping lunchen en lekker genieten van het zonnige weer. Later die middag helpt Martine ons op weg met allerlei fotobestanden op de computer te zetten, zodat het verhaal ook weer voorzien kan worden van foto’s. Tegen de avond koelt het snel af en gaan we aan de slag met het avondeten. De dag is weer voorbij, dus tijd om onze belevenissen voor de blog in orde te maken en daarna weer bedtijd.

Moulay Idriss - Meknes

Zaterdag 4 november 2017: We hebben lekker geslapen op de camping, maar om 7.30 uur loopt het wekkertje af, want volgens de receptionist van de camping komt de bakker met vers brood dan langs. Ben springt zijn bed uit als hij een claxon hoort, wat het teken van de bakker zou zijn. Hij loopt richting de ingang van de camping en komt een vriendelijke Marokaan tegen, die hem de hand schudt en welkom heet. Hij blijkt de eigenaar van de camping te zijn en vertelt, dat de bakker binnen nu en een kwartiertje zal arriveren. De claxon was blijkbaar van een andere auto buiten de camping. Ben komt Martine tegen, die een check wil doen of het beloofde warme water in de douche ook echt gaat stromen. Na een paar minuten claxonneert de bakker diverse malen, zodat er geen misverstand is over zijn aankomst en kunnen we terecht voor warm brood. Voor 5 dirham ( €0,50) hebben we een stokbrood en een klein rond broodje. Terug naar de camper en Godelive blijkt inmiddels ook naast haar bedje te staan. Even later wordt er op de deur geklopt en worden we verrast door de camping eigenaar met een glas vers gezette (mierzoete) Marokkaanse thee. Deze verrassing wordt natuurlijk vastgelegd op de gevoelige plaat en de thee wordt natuurlijk opgedronken bij het inmiddels geprepareerde ontbijt. We nuttigen dit in het prieeltje vlakbij de camper, dat inmiddels al volop in het zonnetje staat alhoewel de temperatuur nog maar net boven de 10 graden is. Na het ontbijt gaan we douchen en zo waar, het warme water stroomt zoals het hoort. Daarna doen we onze plichtplegingen voor die dag en maken we ons gereed voor vertrek, want we trekken verder richting Meknes. Het is maar een kort ritje naar Meknes, maar de hoofdstad van sultan Moulay Ismail is de moeite waard om te bezoeken volgens Martine en Thieu. Moulay Ismail kwam in 1672 aan de macht en gedroeg zich als de zonnekoning Louis XIV van Frankrijk, wiens dochter Anne-Marie de Bourbon hij ook ten huwelijk vroeg. De stad maakte onder zijn bewind een enorme bloei door, maar de sultan was ook een wreed mens, bouwde een groot leger op van zwarte slaven, deed aan dwangarbeid om zijn paleis te realiseren. Ondermeer werd Volubilis gebruikt als bouwmaterialen aanvoer. Er is geen camping, maar we kunnen parkeren en overnachten op de 24 uur bewaakte mix parking Bab Mansour in het centrum. Met behulp van de met de hand getekende routebeschrijving van de camping eigenaar van Zerhoun Belle Vue, ons navigatiesysteem en natuurlijk ons gezonde verstand komen we op de plek van bestemming. Het terrein staat aardig vol, maar de parkeerwachter laat ons dubbel parkeren. De andere 2 camperaars, die ondertussen de stad aan het verkennen zijn zouden binnen 1 uur terug zijn. We besluiten een korte wandeling richting de stad te maken, lopen langs de stadspoort Bab Mansour, die de fraaiste van Marokko zou zijn. Met “gevaar voor eigen leven” steken we de straat over naar de markt, waar diverse marktlui met kraampjes, karretjes, eigen gebouwde showopstelling of gewoon simpele kleedjes hun spullen aanprijzen in een voor ons onverstaanbaar Arabisch. De meeste marktlui spreken ook een portie Frans en een beetje Engels, dus als we wat willen weten of kopen zijn er geen problemen. De markt is opgesteld door diverse straten en naarmate te tijd verstrijkt wordt het aantal aanbieders groter. We gaan weer terug richting de parking, want volgens ons is het uur respijt inmiddels aan het verstrijken. De camperaars, die de stad in waren, blijken nog steeds niet terug te zijn, maar volgens de parkeerwachter is dat geen probleem. Marokkanen zijn kennelijk niet zo van uur en tijd, dus grijpen we de kans aan om te gaan lunchen. Godelive’s been speelt parten, dus wij blijven in de camper en Martine en Thieu gaan terug naar de stad om te lunchen. We staan blijkbaar op een zeer veilige plaats, want binnen 50 meter staat een beveiligingspost, bemand met 2 politieagenten, 1 militair en 1 gendarme. De poort naar het golfterrein blijkt een onderdeel van het koninklijk paleiscomplex en wordt 24 uur per dag bewaakt. Na de lunch kunnen we de beoogde parkeermanoeuvre voltooien en gaan we nogmaals de stad in richting Medina met het bedrijvige Place El Hedim, waar ook vele fraaie koetsen met paard staan opgesteld om de toeristen te verleiden in een rondrit. Het Dar Jamai museum blijkt in de verbouwing en is niet te bezichtigen. We gaan daarom richting Soeks (Marokkaanse markten, die vaak overdekt zijn) en krijgen daar een veelheid aan kleding, siervoorwerpen, sieraden, kookgerei, schoeisel te zien. Halverwege de soeks blijkt een Koranschool uit 1600, waar we een bezoekje aan brengen. De Koranschool was een soort pensionaat, waar mensen een studie konden volgen om de Koran (islamitische bijbel) beter te leren kennen/begrijpen. Prachtige inrichting, handwerk versieringen in wanden en afwerking. Zeker de moeite waard om te bezoeken. We wandelen verder door de Soeks en vervolgens weer over de markt, waar je bijna over de koppen kunt lopen. Met vermoeide benen keren we weer terug naar de camper om weer even op adem te komen. Aan het begin van de avond gaan we met zijn viertjes uit eten op het nog steeds van bedrijvigheid gevulde Place El Hedim. Als de magen weer zijn gevuld is het tijd om “naar huis” te gaan en bij te komen van alle indrukken van die dag.

Chefchaouen – Moulay Idriss

Vrijdag 3 november 2017: Tijd om weer verder te trekken en vandaag voert de reis ons naar Moulay Idriss. Na de gebruikelijke ochtendrituelen en inpakactiviteiten staan we klaar voor vertrek. De campingbeheerder zwaait ons vriendelijk uit en we slingeren ons langs de dorpswegen om zonder problemen de stad uit te komen, want met een camper heb je geen zin in smalle straatjes of markten. Het eerste deel van ons reis vandaag voert ons door het Rif, een bergachtig gebied met smallere wegen, veel bochten en de ene keer bergje op en de andere keer weer bergje af. We kunnen hierdoor niet zo snel rijden, maar we zijn op vakantie dus geen probleem. In het berggebied weinig bebouwing, maar soms uit het niets zie je mensen langs de weg op een brommertje, te voet of zomaar ergens zitten. Na een poosje wordt het gebied wat minder bergachtig en zijn er meer heuvels. Er zijn dan meer stukken landbouwgrond, veel geoogste tarwe akkers, veel opslag van stro (ingepakt in plastic) bij allerlei boerderijtjes en dorpjes. Ook zien we diverse vrachtwagens met stro, die ruim beladen zijn want het stro steekt ruimschoots uit naar voren en naar achteren. Langs de weg lopen veel mensen, vaak ook kinderen met rugtasjes op weg naar school of naar huis. In Marokko is het doorgaans slechts een halve dag school en op het platte land gaan kinderen ook niet altijd naar school. Vaak worden we door de kinderen vriendelijk gegroet en wij zwaaien dan ook vriendelijk terug. Ook passeren we regelmatig mensen op een ezeltje, want dat is dan hun vervoer of vrachtvervoer middel. Aan de huizen te zien is dit een arme streek, want de huizen zijn sober en reparaties worden niet altijd uitgevoerd. Het valt ons trouwens op, dat er erg veel zwerfvuil langs de weg en in het landschap ligt. Ook zien we bij een stadje een soort sloppenwijk. Regelmatig zien we een herder die zijn kudde schapen laat grazen en soms steken ze zelfs de weg over om aan wat groen te komen, dus het blijft oppassen als chauffeur. Het aantal oude Mercedes Benz busjes met vierkant front lijken vanuit de gehele wereld allemaal naar Marokko geëxporteerd te zijn. Ze worden als “KAV” vervoermiddel gebruikt, wat betekent “Kan Alles Vervoeren” (mensen, spullen etc.) en zijn versiert met allerlei stickers, gordijntjes, bagagerekken enzovoorts. Diverse keren komen we langs een politiecontrole compleet met borden, spijkermatten en we stoppen dan keurig netjes, waarna de politieagent ons vriendelijk wenkt om door te rijden. Marokkanen worden wat sneller gecontroleerd dan toeristen valt ons op. Onderweg doen we Volubilis aan, een voormalige Romeinse stad, die prachtige overblijfselen uit die tijd heeft. Volubilis en Tingis (nu: Tanger) waren de bolwerken in Noord Marokko van het Romeinse Rijk. De Romeinen gebruikten dit gebied als graanschuur en om belastingen te innen. Vanaf 25 na Christus tot 285 na Christus was Noord Marokko, dus Romeins gebied. We parkeren voor de ingang van het museum. De parkeerwachter heeft ons een plekje aangewezen, vraagt uiteraard zijn parkeergeld, maar ook of wij misschien een fles wijn voor hem hebben!!?? Martine doet het woord en zegt dat we hem moeten teleurstellen, omdat we geen wijn hebben. We kunnen hem als goede Moslim toch geen alcohol aanbieden haha. Na de ingang ligt er een keurig museum met overblijfselen uit de Romeinse tijd met foto’s en documentatie. Een andere man binnen de poorten begint tegen ons een verhaal af te steken en biedt ons zijn diensten aan als gids. Wij besluiten het zonder hem te doen, want we hebben geen trek in een zondvloed van informatie die we toch niet kunnen onthouden. We lopen het pad op naar de ruïnes van Volubilis, die ondermeer goed bewaarde vloermozaiken, een forum, de Jupiter Capitolinustempel, de basilica, de triomfboog, de thermen en verder diverse zuilen en restanten van poorten en gebouwen bevatten. Het is werkelijk een schitterend stukje geschiedenis, dat de moeite waard blijkt om te bezoeken. We maken diverse foto’s en een van de bewakers biedt aan ook een paar foto’s van ons te maken en zowaar hij maakt een paar mooie plaatjes. Na onze toer zoeken we een terras op om te genieten van een lekkere koffie. Na de koffie gaan we weer richting camper en vervolgen we ons rit naar Moulay Idriss. Na zo’n ¾ uur rijden arriveren we op camping Zerhoun Belle Vue. De receptionist staat ons vriendelijk te woord, we kunnen een plekje uitzoeken, maar moet ook vertellen dat er vandaag een probleem is met warm water. Morgenochtend om 9.00 uur zal alles weer opgelost zijn. Nadat we zijn geïnstalleerd is het tijd voor ontspanning en nemen we een biertje in het prieeltje. De camping is mooi aangelegd en in het zonnetje op zo’n plek zitten is geen straf. Het is aardig rustig op de camping, want naast onze 2 campers staan er nog 1 Franse camper, een busje met Australiërs en 2 Spaanse motorrijders/tent kampeerders. Na het avondeten besluiten we op tijd naar bed te gaan, want zo’n dagje reizen met veel indrukken kost energie.

Chefchaouen verkennen

Donderdag 2 november 2017: Gelukkig konden we vandaag wat langer slapen, want we hadden geen reisplan. Na het ontbijt even tijd voor een warme douche, maar dat betekent reserveren via de receptie want er is maar 1 warme douche beschikbaar. Kosten zijn 10 dirham (1 euro), dus daar kun je niet voor onder een koude gratis straal gaan staan nietwaar? Na wat gehannes met betalen, instructie hoe krijg ik warm water en wanneer ben ik aan de beurt uiteindelijk allemaal goed gekomen. Het is vandaag marktdag in Chefchaouen en dit betekent dat er kilometers lang in de straten stalletjes en matjes met van alles te koop zijn te zien. We besluiten aan het einde van de ochtend de markt op te gaan zoeken en dus gaan we weer via het bergpad naar de stad. Het begon met een grote groenten- en fruitmarkt, maar ook vis, kleding, huishoudelijke artikelen en levende kippen en alles wat je nog meer kunt verzinnen behalve dieren, werd verkocht. Heel veel vrouwen van buiten de stad probeerden kleine hoeveelheden groenten en fruit te verkopen. Veel vrouwen waren in zeer traditionele plattelandskleding gekleed: een rok, daarover een kleurige doek, een trui, daarover een kleurige doek of badhanddoek en dan een strohoed met kleurtjes tegen de zon; sommige vrouwen droegen nog weer een doek of badhanddoek over hun hoed. De meeste dames waren echter in een lang gewaad en een hoofddoek gehuld. Na ruim 1,5 uur door de straten met marktkramen gedwaald te hebben was het tijd om terug te gaan naar de camping voor de lunch. Er is nogal wat hoogteverschil in Chefchaouen en we waren al die tijd gedaald. We wisten ook niet precies waar we waren, dus we wilden terug met een taxi. Deze keer vonden we een 4 persoonstaxi: witte oude Suzuki busjes die in grote getale aanwezig waren. We vonden een busje dat ons voor omgerekend 3 euro naar de camping wilde brengen: deal! De chauffeur had haast en wilde te snel vertrekken, Godelieve wilde net instappen toen hij al begon te rijden. Uiteindelijk kwam alles goed en werden we netjes bij de camping afgeleverd. De middag besteed aan zon en geknutsel om alle internetmogelijkheden van Godelive en Ben werkend te krijgen en dankzij de handigheid van Martine was aan het eind van de middag alles in de lucht. Intussen probeerden diverse wilde katten in contact met onze Garfield en Snoopy te komen komen, maar dit werd niet echt op prijs gesteld. Garfield en een indringer vlogen elkaar zelfs een keer in de haren. Tegen de avond nog maar eens naar de stad gelopen om te eten, daar was het nog steeds erg druk, opvallend veel westers geklede tieners ook. We hebben genoten van een heerlijke kebabschotel. Morgen trekken we weer verder.

La Linea de la Concepcion – Algeciras – Ceuta – Chefchaouen

Woensdag 1 november 2017: De wekker loopt af om 5.30 uur en da’s vroeg voor op vakantie. Nog een paar minuten bijkomen en dan toch in de benen, want we moeten vanochtend om 7.00 uur wegrijden op de camperplaats om tijdig bij de ferry te zijn. Het is buiten nog donker en vannacht stond er nogal wat wind, maar we hopen dat dit niet teveel deining zal opleveren voor de overtocht. Als Thieu op de deur klopt om te vragen of we er al klaar voor zijn, kunnen we dat bevestigen. Op naar de betaalautomaat en dan op weg, maar de slagboom blijkt maar ten dele automatisch open te gaan en daardoor is de doorgang net te krap. De andere helft bleek met de hand geopend te moeten worden en Ben had dit niet op tijd in de gaten, dus schraapte deze langs de camper en helaas lichte schade. Het is nog rustig op de weg richting Algeciras, dus de rit verloopt vlot en komen we bij de Puerto Norte om in te schepen bij de ferry van Balearia. Even aanschuiven in de rij en dan het overhandigen van diverse documenten om een inschepingsbewijs te krijgen. De juffrouw achter het loket neemt er de tijd voor,maar na verloop van enige tijd komen er allerlei documenten uit de printer rollen. Nog een scan van een collega en dan kunnen we richting de ferry, die klaar ligt voor het inschepen. Het is niet erg druk aan boord, wat wellicht te wijten is aan Allerheiligen (nationale feestdag voor Spanje en dus geen vrachtvervoer). Exact om 8.00 uur vertrekt de ferry volgens planning en wij gaan aan dek om te zien hoe de ferry de haven uitvaart. Algeciras is een grote haven met behoorlijk wat containerterminals en her en der liggen er containerschepen. Gibraltar ligt nog behoorlijk bedekt onder een wolkendek en langzaam wordt het licht. De ferry verlaat de haven en zet vaart richting Marokko; gelukkig waait het niet meer zo erg als vannacht en dus zijn de bewegingen van het schip beperkt. In een klein uurtje steekt de ferry de circa 13 kilometer brede Straat van Gibraltar over om de haven van Ceuta (Seejoeta om uit te spreken) binnen te lopen. Klaar om te ontschepen en dan door de Spaanse enclave Ceuta om vervolgens richting Marokkaanse grens te gaan. Rond 9.30 uur verlaten we het haventerrrein, nadat de Guardia Civil agent (Spaanse Marechaussee) ons een handgebaar geeft om door te rijden. Wat opvalt zijn de hoge hekken met prikkeldraad rondom het haventerrein, die moeten voorkomen dat illegalen de Spaanse enclave binnen kunnen komen om over te steken naar Spanje/Europa. We volgen de camper van Martine en Thieu door de straten van Ceuta richting de grens. We zijn erg benieuwd hoe de overgang bij de grens gaat verlopen, want wij zijn binnen de Europese Unie allang geen (strenge) grenscontroles gewend. De Spaanse Policia laat ons zonder problemen Ceuta verlaten en dan rijden we het grensterrein voor Marokko op. Ondertussen zetten we de klokken weer een uur terug, want Marokko heeft een tijdsverschil van 1 uur met de West Europese tijd. OP het grensterrein lopen allerlei mensen in burgerkleding langs de rijen auto’s en vertellen welke documenten we tevoorschijn moeten halen. Wat onwennig, maar deze lui proberen op deze manier met hun dienstverlening wat geld te verdienen. Als Ben die kerel een fooi geeft van € 2,00 voor zijn bewezen diensten, blijkt deze dat te weinig te vinden en vraagt hij om meer. Onbekend met de gebruiken alhier duikt Ben nogmaals in de portemonnee en geeft hem nogmaals €2,00 (man heeft vast een goede dag gehad, bedenken we ons achteraf). Godelive gaat met alle papieren tezamen met Martine richting de grensloketten. Het is daar een chaotische drukte van jewelste, waarbij ieder natuurlijk graag zo snel mogelijk geholpen wil worden. Allereerst moeten de paspoorten en de inreisformulieren worden ingeleverd om te worden geregistreerd. De Marokaanse politieagent legt dan alles vast in de computer en vervolgens worden de paspoorten voorzien van een visumstempel en politieregistratienummer. Als na verloop van tijd Godelive eindelijk aan de beurt is, blijkt het computersysteem vastgelopen te zijn. De agent probeert het euvel te verhelpen, maar moet uiteindelijk toch uitwijken naar een collega achter een ander loket. Er lopen een heleboel politieagenten en douaniers rond en ieder heeft kennelijk zijn eigen taak. Als Godelive uiteindelijk de goede stempels heeft kan zij verder naar het volgende loket. Ook Ben mag verder rijden en moet de camper even opzij zetten, totdat de voertuigdocumenten in orde zijn en de douane inspectie is uitgevoerd. Godelive staat weer in de rij in afwachting van de dingen die komen gaan, terwijl een douanier Ben komt vragen of hij al papieren heeft. Als Ben nee knikt en naar Godelive aan het loket wijst loopt hij weer verder. Bij dit loket moeten het kentekenbewijs en groene kaart worden getoond tezamen met de inklaringsverklaring in 3 voud om met de camper Marokko binnen te mogen rijden. Na een poosje komt Godelive met de nodige papieren en stempels weer richting te camper, waarna al snel de douanier weer in beeld komt. Hij bekijkt de papieren, checkt het kenteken en wil dat de camper wordt opengemaakt en als een echte gastheer doet Ben de deur open, klapt het trapje uit en nodigt de man uit binnen te kijken. Dit hoeft niet van de man…heeft hij de katten gezien? Marokkanen houden niet zo erg van honden en katten als huisdier, dus blijven meestal op afstand. Weer krabbels en stempels en we krijgen toestemming door te rijden naar de uitgang. Via een slalom parcours langs pionnen kunnen we richting het hekwerk en geeft een Marokkaanse politieagent met een handgebaar toestemming om door te rijden. Eindelijk alles achter de rug en zijn we over de grens. Na een poosje rijden we langs de kust van Marokko met prachtige boulevards, wandelpaden, groene gazons, palmen, bloemperken en schitterende kleurige panden. Godelive komt af en toe ogen te kort om foto’s te maken. De eerste kennismaking met Marokko na de grens is dan ook boven alle verwachtingen. Soms zijn er ook dingen waar we ons over verbazen, want er blijken koeien met vastgebonden voorpoten over de groene gazons te lopen…….het alternatief voor dure ambtenaren met nog duurdere grasmaaiers haha. Ook valt ons op, dat als Marokkaanse automobilisten ergens moeten zijn ze gewoon op de rem gaan en stoppen, plek of geen plek. De Marokkaanse voetgangers hebben ook zo hun gewoontes en steken de weg over, waar ze dat altijd al deden met of zonder zebrapad. Met andere woorden als Europese automobilist moet je wel alle ogen op de weg houden, dus dan doen we dan ook maar. Tijdens onze rit komen we ook langs diverse hoge zendmasten, waar ook ooievaars hun nest hebben….. mooi gezicht. In de buurt van Tetouan bezoeken we een winkelcentrum om wat Marokkaanse dirhams te pinnen (gemakkelijk rekenen betekent 1 euro = ongeveer 10 dirhams), een Marokkaanse sim kaart te kopen (kunnen we ook wat goedkoper internetten) en tot slot nog een paar kleine boodschapjes te doen.

Als we dit hebben afgerond gaan we weer op pad en neemt Godelive het stuur weer over. Na verloop van tijd gaan we verder van de kust af en komen we in bergachtig gebied en wat smallere weg. Onderweg valt ons op, dat men op allerlei manieren aan het werk is om zaken op de knappen en te verbeteren, zoals huizen bouwen en wegen aanleggen. Als we na enige tijd achter een paar vrachtwagens komen te rijden, die moeizaam de berg opklimmen gaat de vaart er uit en moeten we rustig aan doen. Veel Marokkaanse personenauto’s hebben geen trek in dat getreuzel en gaan soms op korte trajecten met veel onoverzichtelijke bochten toch passeren. Wij houden zoveel mogelijk afstand op onze voorligger (Thieu en Martine), zodat de wat roekelozere Marokkanen onverwachts kunnen invoegen wanneer nodig. Na enige tijd arriveren we eindelijk in Chefchaouen en gaan richting Azilan, die bijna boven op een berg ligt. Wemogen van de beheerder een plekje zoeken en kunnen daarna komen registreren. Het zonnetje straalt aan de hemel en wij zorgen dat snel de stoeltjes en tafel buiten kunnen. Hoog tijd om te lunchen, want ondanks de Marokkaanse tijd is het ondertussen 14.00 uur geworden. Aan het einde van de middag besluiten we Chefchaouen te gaan verkennen en gaan op weg via een bergpad met trappen richting het dorp/stadje. Chefchaouen wordt het blauwe dorp genoemd, omdat veel huizen in blauw en/of blauw-wit zijn geverfd. Blauw is tegen de muggen en wit tegen de hitte en verdraaid het is een aardig plaatje om te zien. Deze plaats is in 1471 gesticht door uit Andalusie (Spanje) gevluchte Moren en tot 1920 was dit een plaats voor uitsluitend Islamieten. Ook is in deze plaats het verzet tegen Europese overheersing door Spanje en Frankrijk erg sterk geweest. De plaats heeft dus ook een Medina (oudste stadsdeel In Noord Afrikaanse steden dat ommuurd is), die bestaat uit smalle straatjes en allerlei kleine winkeltjes. We wandelen op ons gemakje door de stad en de Medina en verwonderen ons over de vele kleinschalige en ambachtelijke bedrijfjes. Er zijn veel mannen en vrouwen in traditionele kledij, maar ook veel (jongere) Marokkanen in wat meer westerse kledij. Ondanks dat het inmiddels november is komen we toch her en der wat toeristen tegen. Al lopende worden er diverse foto’s gemaakt. Martine en Thieu weten dat er een waterval in de stad moet zijn en proberen die te vinden. Zo nu en dan vraagt Martine de weg en worden we in Frans of Engels te woord gestaan. “Where are you from?”(waar kom je vandaan)” klinkt regelmatig in onze oren en als wij “from the Netherlands (uit Nederland)” antwoorden komen er altijd reacties in de trant van Amsterdam, Rotterdam, cheese (kaas) of iets dergelijks met daarachter een verhaal of een vraag. Martine heeft zich aangeleerd om te zeggen “from Iceland (van IJsland)” en verdomd dat helpt, want dan blijft het even stil en volgt er alleen “welcome (welkom)”. Scheelt weer een hoop tijd en geneuzel haha. Als we een tijdje later weer aan een jongere man vragen naar de waterval geeft hij de richting aan, maar loopt ook met Ben op en vraagt “do you need marihuna today? I have good marihuana for €5,00” (heb je soms marihuana nodig? Ik heb goede marihuana voor €5,00 . Ben antwoordt “”no thank you, not today and not tomorrow (nee bedankt, vandaag niet maar morgen ook niet)”. Naderhand moeten we wel lachen, maar Martine en Thieu zeggen dat Chefchaouen ook bekend staat om zijn wiethandel en daar waren we dus even getuige van. Na wat verder zwerven komen we bij de watervallen, alhoewel die in omvang best beperkt waren. Er zijn gezellige terrasjes rondom gebouwd en een ervan biedt zelfs de mogelijkheid met je blote voeten in het water aan tafeltjes te zitten. We gaan zelf ook op zoek naar een terrasje, maar houden de voeten droog. We nemen een drankje, maar alcohol staat hier niet op de kaart. De koffie smaakt ook prima, maar als we later vragen om wat te eten blijkt deze zaak dat niet te bieden. We gaan vervolgens op zoek naar een andere horeca gelegenheid en vinden in een straatje een klein restaurantje. Na wat gepuzzel op de kaart in het Spaans komen we tot een voor onze begrippen verantwoorde keuze. Het opgediende eten smaakt prima en de prijs valt voor ons reuze mee. Na deze lange dag wordt het weer tijd om “naar huis te gaan” en we besluiten een taxi te nemen naar de camping. Al snel dient zich die gelegenheid aan en voor 15 dirham (zeg 1,50 euro) worden we bij de camping afgezet. Scheelt ons weer een fikse klim via het bergpad nietwaar? Nog even koffie drinken, wat kletsen en dan naar bed.

Granada (Otura) - Marbella - La Linea de la Concepcion

Zondag 29 oktober 2017 : Terwijl we met onze ogen dicht lagen is de klok een uur terug gezet, omdat de wintertijd weer is ingegaan. We hebben besloten om vandaag nog even rustig aan te doen alvorens weer verder te trekken. We hebben nog wat spullen die gewassen moeten worden en het is prima weer daarvoor. Ook gelijk de mogelijkheid om Garfield en Snoopy wat relatieve vrijheid te geven buiten... aan de lijn natuurlijk. We gaan vanavond lekker wat grillen, want dat kan prima met dit weer. De avond valt wat eerder in vanwege de wintertijd, dus moeten we even dooreten. Lampje erbij en een vestje en alles loopt weer gesmeerd.

Maandag 30 oktober 2017 : Vandaag trekken we weer verder naar het zuiden. Na de gebruikelijke ochtendrituelen alles inpakken, servicenummer en betalen. We rijden de camping af en zitten weer snel op de doorgaande weg. Het is relatief rustig onderweg, dus de reis vordert naar wens. Onderweg genieten we van de mooie plaatjes die we tijdens de rit te zien krijgen. In de buurt van Motril komen we bij de Middellandse-Zee en loopt de weg langs de kust verder. Weer eens wat anders... links de zee en rechts de bergen. In Malaga gaan we nog even de LPG gasflessen bijvullen, want in Marokko is LPG niet of nauwelijks verkrijgbaar. Overigens zijn er in geheel Spanje ook slechts 200 LPG stations. Aan de pomp blijkt dat de 2 adapters uit onze collectie niet passen. Even bij de pomp vragen en jawel hoor ze hebben adapters... welke van de 4 wilt u? Gelukkig zit er een goede bij, dus probleem ook weer opgelost. We rijden verder richting Marbella en besluiten te stoppen op ACSI camping La Buganvilla. Best een grote camping, die redelijk bezet blijkt, maar nog voldoende plekjes om er een uit te kiezen. We installeren ons en gaan lekker nog een poosje van de zon genieten.

Dinsdag 31 oktober 2017 : Vandaag hebben we afgesproken om onze vrienden Martine en Thieu te ontmoeten, zodat we verder naar Marokko kunnen trekken. Omdat het maar een beperkte afstand is om af te leggen doen we rustig aan. Rond het middaguur hebben we alles afgerond op de camping en vertrekken we. De route voert ons verder langs de fraaie kustlijn met mooie kleurige huizen en gebouwen. Onderweg zien we ook nog een stuk natuur waar wilde runderen grazen. We hebben afgesproken om 15.00 uur, maar zo omstreeks 13.30 uur zijn we er al. Wij blijken niet de enigen, want Thieu en Martine hebben net hun camper bij de Lidl op de parking gezet. Fijn om na weken van zwerven elkaar op het zuidelijkste puntje van Spanje te treffen. Na de begroeting spreken we af eerst de tickets voor de ferry te gaan kopen. Het blijkt op loopafstand en de formaliteiten zijn redelijk snel geregeld. Mooi wij zijn klaar voor de overtocht naar Marokko. Dan nog even bij Lidl de voorraden aanvullen, zodat we de komende dagen vooruit kunnen. Als de klussen geklaard zijn trekken we richting camperplaats in La Linea de la Concepcion vlakbij Gibraltar. Er is nog voldoende plaats, dus wij kunnen hier overnachten. Mooi plekje met aan de ene kant de plaatselijke jachthaven en aan de andere kant van de grens Gibraltar. De rots van Gibraltar lijkt een constante rookpluim uit te spuwen. Bijzonder gezicht hoor. Als we op een bankje bij de jachthaven bijkletsen horen en zien we regelmatig vliegtuigen landen en opstijgen in Gibraltar. Maken wel een hoop kabaal, maar gelukkig is het geen drukke luchthaven. Dan bespreken we het programma voor morgen ... de oversteek naar Marokko. Op tijd naar bed vandaag en morgen weer heel vroeg op. Wordt vervolgd.

Granada verkennen

Zaterdag 28 oktober 2017 : Zoals gisteren afgesproken gaan we vandaag Granada verkennen. Granada is een middelgrote stad gelegen op z'n 730 meter boven de zeespiegel aan de voet van de Sierra Nevada. Deze stad ligt in Andalousie (het zuidelijke deel van Spanje) en is zeer bekend om het Alhambra (rode paleis) en universiteit. Zo'n 70 meter buiten de camping is er een bushalte. Voorzien van wat excursie attributen gaan we richting de bus, die redelijk op tijd arriveert. De chauffeur heet ons vriendelijk welkom en we bestellen 2 kaartjes. Binnen een half uur staan we in Granada bij het Palacio de Congresos (Beurs-/Congresgebouw). Hoe nu verder.... want we hebben geen plattegrond. Geen nood Google maps dan maar proberen een gaan op weg. Onderweg zien we een Nederlandse automobilist naar een parkeerplaats zoeken. Even vragen of hij wellicht bekend is en zowaar dat is hij. Hij moet ook richting centrum en biedt ons aan met hem op te lopen. Onderweg stelt hij zich voor als Wilbert, die beeldend kunstenaar is en in Granada een expositie heeft. Hij komt uit Bunnik, maar verblijft nu tijdelijk in een dorp bij Granada. Wilbert heeft 30 jaar geleden de kunstacademie gedaan in Granada en is dus best trots op zijn expositie. Al pratende lopen we richting centrum en op weg vraagt hij regelmatig in vloeiend Spaans de weg, want in die 30 jaar blijkt er toch wel wat veranderd in Granada haha. Na een kwartiertje scheiden onze wegen, we wensen hem succes en gaan verder. Na een poosje komen we bij de Convento de San Anton (Congregatie van de Heilige Anthonius) wat ook een opstapplaats van de City Tour blijkt te zijn. Om te voorkomen dat Godelive zich overbelast met lopen besluiten we het toeristentreintje te nemen. Het treintje voert ons langs brede wegen en smalle straatjes. Heel veel mooie gebouwen, gezellige terrasjes, veel toeristen en prachtig weer.. wat wil je nog meer. We proberen zoveel mogelijk foto's te maken, maar soms gaat het treintje te snel of zit er een medepassagier er met z'n hoofd voor. Dan maar uitstappen en de plek van nabij ontdekken om fatsoenlijke foto's te maken. Gelukkig hebben we een dagkaart en kunnen dus nogmaals een rondje maken. Ondertussen begint onze maag wat te rommelen, dus gaan we op zoek naar een gezellig terras. Een gastvrije horecaondernemer staat ons te woord in het Engels en neemt de kaart met ons door. Hij zegt dat het eigenlijk herfst is, maar dat het weer nog zomers is. We nemen de paella met een lekker biertje. Het is smullen en de tapas smaakt eveneens prima, zoals ook het biertje. We vervolgen onze trip richting Alhambra, maar een volledige tour zit er niet in. Godelive rust even uit op een bankje in de schaduw en Ben maakt een mini tour door dit prachtige paleis. Er worden een heleboel foto's gemaakt, zodat Godelive ook een indruk krijgt van al het moois. We stappen weer op het toeristentreintje en gaan richting Capilla Real Cathedral (Koninklijke Kathedraal). Onderweg ook nog eventjes winkeltjes kijken en natuurlijk wat kopen. Zoals met vele monumenten staat ook de kathedraal in de steigers helaas. We trekken weer verder en krijgen zo'n zin in een ijsje. Biedt gelijk weer de mogelijkheid om wat schaduw en rust in te bouwen in onze excursie. Het klokje tikt voort en we willen weer richting camping, dus uitstappen bij de halte van vertrek. Nog even via de flappentapper en dan naar de bushalte bij Palacio de Congresos. We merken allebei dat het een intensieve dag was, dus tijd om naar "huis" te gaan. De bus arriveert op tijd en voert ons langs diverse haltes , waaronder het spiksplinternieuwe koopcentrum Nevada, dat inmiddels in kerstsfeer wordt gebracht. Tesamen met een paar Franse medekampeerders stappen we uit bij de camping. Ze spreken behalve Frans ook Engels en een beetje Nederlands. Het was een leuke dag en gelukkig heeft Godelive geen pijn gehad vandaag tijdens de intensieve trip. We smullen op de camping nog lekker van het verse brood uit Granada. Bijkomen van de vele indrukken en daarna lekker naar bed.